Okres wiosenno-jesienny, a szczególnie czas wakacji to moment, kiedy wychodzące na zewnątrz zwierzęta domowe obcują z bujną przyrodą, co nie zawsze musi się skończyć dobrze. Psy z racji swojego upodobania do biegania po łąkach i lasach mogą wrócić do właściciela z kłosem lub źdźbłem w uchu. Koty wychodzące również mogą wrócić do domu z kawałkiem gałązki lub innym ciałem obcym pochodzenia roślinnego w uchu.
Zwierzęta najczęściej nie mogą same strząsnąć kłosów, które zaplątały się w ich futro. Zwykle pies czy kot strząsa większość innych części roślin, które mu przeszkadzają. Kłosy traw są mocno przymocowane za pomocą zadziorów – im bardziej pies się trzęsie tym głębiej kłosy wchodzą w długą sierść.
Objawy zatkania kanału usznego
Należy zwrócić uwagę na poniższe zachowanie zwierzęcia gdyż może to świadczyć, że coś mogło wpaść do kanału usznego:
- nagłe, energiczne potrząsanie głową,
- drapanie jednego lub obu uszu,
- trzepanie uszami,
- silny ból przy dotyku ucha lub jego okolicy,
- tarcie uchem o dywan, sprzęty domowe,
- przechylenie głowy na jedną stronę.
Po zaobserwowaniu powyższych objawów – najlepiej jak najszybciej udać się do lekarza weterynarii w celu postawienia diagnozy. Podstawowe badanie otoskopowe potwierdzi lub wykluczy obecność ciała obcego w uchu.
W przypadku zaniedbania sprawy i pozostawienia na dłużej w kanale słuchowym ciała obcego,mogą pojawić się następujące objawy:
- wypływ z ucha –czasami ropno-śluzowa wydzielina, co może utrudnić zidentyfikowanie ciała obcego,
- gorączka,
- często silny ból ucha który nie pozwala na badanie otoskopowe bez znieczulenia.
Fragmenty roślinne,które dostały się do ucha, ulegają przemieszczeniu w głąb kanału i często perforują błonę bębenkową. Jeżeli dojdzie do perforacji często dochodzi też do zapalenia ucha środkowego, charakteryzuje się ono następującymi objawami:
- obfitym i nieładnie pachnącym, płynnym wysiękiem z ucha obejmującym czasami część przyuszną i twarzową,
- potrząsaniem głową i świądem związanym z wypływem z ucha,
- bolesnością przy omacywaniu, manipulowaniu w okolicy podstawy ucha,
- niechęcią do otwierania jamy ustnej lub żucia twardych pokarmów,
- suchym zapalenie rogówki i spojówki oka po chorej stronie,
- zespołem Hornera oka po chorej stronie,
- skręceniem głowy,
- obniżeniem ucha,
- obwiśnięciem wargi,
- utratą zdolności zamykania powiek.
Najczęściej znajdywane w kanałach słuchowych i w uchu środkowym u psów i kotów:
- małe gałązki,
- kłosy traw – np. jęczmienia płonnego, włośnicy, wyczyńca łąkowego,
- pakiety nasion.
Ciała obce które wpadają do uszu zazwyczaj są stożkowe z owalną podstawą. Kłosy mają dodatkowo koronę z promieniście sterczących wąsów, która nie pozwala na przemieszczenie się obiektu na zewnątrz kanału słuchowego.
Jeżeli u zwierzęcia występują poniższe zmiany w kanale ucha, to mogą one sprzyjać zapaleniu ucha zewnętrznego u pacjenta:
- zwężenie,
- nadmierne owłosienie,
- uraz,
- nadmierna produkcja wydzieliny,
- niedrożność spowodowana przez polip czy ziarninę.
Niektóre psy pocierają uszami o ziemie i mogą w ten sposób wprowadzić piasek i brud do przewodów słuchowych co może doprowadzić do niedrożności kanału ucha i w konsekwencji jego zapalenie.
W okresie letnim w związku z podwyższoną temperaturą, która sprzyja kąpielom psów w zbiornikach wodnych wskazane jest, po takiej kąpieli:
- wykąpanie zwierzęcia w czystej wodzie,
- dokładne wysuszenie sierści szczególnie okolic uszu,
- dokładne sprawdzenie czy do sierści nie przyczepiły się gałązki, fragmenty roślin szczególnie w okolicach uszu,
- kontrola wewnętrznej i zewnętrznej strony małżowiny usznej,
- pacjenci bezwłosi narażeni są na oparzenia słoneczne,szczególnie obszarów wrażliwych w tym uszu.
Dodatkowo zawsze należy pamiętać o zabezpieczaniu naszych podopiecznych przed kleszczami i pchłami.
Jeżeli chodzi o koty to najczęściej spotykanymi, nienowotworowymi naroślami w obrębie kanału ucha są polipy zakaźne.Dominującymi objawami klinicznymi przy polipie zapalnym są:
- wyciek z ucha – śluzowo-ropny wysięk, który wypełnia cały kanał słuchowy,
- potrząsanie głowy,
- przechylenie głowy.
Objawy przy kłosie trawy i polipie zapalnym są podobne. W obu przypadkach konieczna jest diagnostyka.Przy polipach zapalnych możliwa jest diagnostyka:
- zdjęcie rentgenowskie (RTG),
- rezonans magnetyczny (MRI),
- tomografia komputerowa (TK).
Diagnostyka TK daje bardzo duże możliwości przedstawienia anatomii ucha wewnętrznego, środkowego i zewnętrznego.Najbardziej skuteczną metodą leczenia polipów jest metoda chirurgiczna – osteotomia puszki bębenkowej z dojścia brzusznego które rutynowo wykonujemy w naszej klinice.
Czym wcześniej pacjent pojawi się u lekarza weterynarii tym lepiej. W miarę trwania procesu zapalnego diagnostyka jest coraz trudniejsza, jednocześnie ból związany z zapaleniem jest coraz większy.
Profilaktyka
- Zabezpieczanie psów i kotów od pasożytów zewnętrznych.
- Ograniczanie spacerów na obszarach roślinności obfitej w wysokie trawy (z kwiatostanami), nie wypuszczanie zwierząt na pola np. kukurydzy, jęczmienia.
- Dokładne oględziny po spacerze swojego pupila.
- U psów długowłosych z długimi uszami można zastosować specjalne siatki na uszy.
- Delikatne przycięcie sierści.
- Przeczesanie sierści po powrocie ze spaceru.